Sảnh chờ “địa phương”
Xem Anh Trai Say Hi một cách hàn lâm.
Một trong những content khiến tôi thích thú khi xem ATSH, là lúc biên tập yêu cầu Wean, MasterD và Rhyder nói giọng địa phương trong buổi phỏng vấn. Chất giọng Quảng Ngửa, Huế và Thanh Hóa xen kẽ những tiếng cười “vô tri” của 3 anh trai khiến chiếc clip đó ấn tượng với tôi, đặc biệt là khi Wean và MasterD nói rằng “Giọng quê thì đã ăn vào máu rồi, chỉ cần vô nhịp là không bao giờ sai được”.
Một content xàm xí khác mà tôi xem và cũng nhớ mãi, là team Tình Đầu Quá Chén kể một đoạn intro “hạt nhài” về mấy cô công nhân miền Tây lên Bình Dương lập nghiệp. Một cô từ Ba Càng - Vĩnh Long, một cô từ Châu Đốc - An Giang, một cô từ Cai Lậy-Tiền Giang, một cô đến từ Biên Hòa - Đồng Nai. Tôi còn nhớ lúc hỏi đến quê quán của “cô công nhân” Erik, Trấn Thành còn buộc miệng nói quê quán thật của anh là Nam Định. Pháp Kiều với cái “cốt miền Tây rặt” của ả đã mang cả một hình ảnh vô cùng địa phương lên sân khấu, lan tỏa bầu không khí vùng miền rất “mới” và rất sáng, đặc biệt đồng điệu với một người con miền Tây cũng lên Sài Gòn lập nghiệp như tôi.
Và cũng từ ATSH, những tỉnh thành miền Bắc bỗng trở nên gần gũi với tôi hơn. Ở đâu đó trong show, cụ Sinh trêu Dương Domic rằng “Đấy cái giọng Hải Dương của nó sắp lên tiếng đấy!”. Và team Sóng Vỗ Vỡ Bờ với 5 anh chàng “Bắc Kỳ” vào Nam lập nghiệp, mang theo chất giọng địa phương rất thuần chất vào từng chiếc content. Bé Captain đến từ Hòa Bình, và giữa concert tôi bỗng nghe Anh Xái đồng hương “yếu nghề” ngọng nghịu một chiếc giọng vô cùng Cần Thơ quen thuộc. Tất cả khác biệt hòa lẫn nhưng vẫn sáng một nét riêng giữa không gian công cộng, với tôi là biểu hiện của một quá trình kết nối văn hóa vùng miền - không cố tình nhưng đầy hiệu quả - trong thời buổi hiện đại này.
Vì sao tô đậm tính địa phương lại quan trọng trong thời kì hòa nhập? Vì chính việc biết rõ Mình là ai và Đến từ đâu sẽ khiến một người trở nên nổi bật giữa sự nhập nhoèn, và đó là chìa khóa quan trọng của thành công. Là cách mà Pháp Kiều đầy tự hào lan tỏa để rồi chiến thắng tuyệt đối với cái nét ngô nghê miền Tây của mình. Đó là cách mà Hieuthuhai cùng Hurrykng tạo personal branding với “Hóc Môn” và “Chợ Hiệp Thành”. Là cách mà “75 Huế mình lên show” trở thành signature của anh chàng MasterD.
Vì trong lúc mọi người chạy theo sự giống nhau, “khác biệt” sẽ tạo nên khác biệt.
Quy hoạch văn hóa vùng miền là chủ đề mà tôi cực kỳ yêu thích. Không chỉ cần thiết để phát triển du lịch, thúc đẩy kinh tế, quy hoạch văn hóa còn là một con đường lâu dài để bảo tồn nét đặc trưng của từng khu vực, từ đó đảm bảo sự phát triển đồng bộ và giữ cho văn hóa tổng thể của quốc gia được nhìn nhận rõ ràng để “lên sàn” với các văn hóa quốc tế. Trong dòng chảy bất tận của toàn cầu hóa, câu hỏi Mình là ai? trở nên quan trọng và chỉ có thể được trả lời khi mỗi đất nước, mỗi tỉnh thành, mỗi cá nhân dám và học được cách lan tỏa sự riêng biệt một cách thông minh, trọn vẹn, thay vì cố gắng đồng bộ bản thân để rồi trở nên nhạt nhòa.
Như cách Pháp Kiều nổi bật giữa “sảnh chờ fifai”, với chất giọng nhiều “khuyết điểm” của mình dưới góc nhìn đại chúng. Như cách chiếc giọng Quảng Ngửa tẻn tẻn đã mang Wean Lê đến gần với khán giả hơn sau ngoại hình có phần gai góc của anh. Như cách cơn thèm bún bò Huế, bún khô của Quang Hùng khiến anh chàng trở nên bình dị, như bao người con đất Huế khác. Và vì Jsol ở Quảng Ninh, Captain ở Hòa Bình, Domic ở Hải Dương, hay trước đó với Độ Mixi ở Cao Bằng, đã khiến tôi ngỡ ngàng nhận ra hiểu biết ít ỏi của bản thân về khu vực Bắt Bộ của Đất Nước và gợi lên lòng hiếu kỳ được khám phá những vùng đất ấy của tôi.
Năm 2024, tôi đi dọc vùng Nam Á. Từ Nepal đầy linh khí, đáp xuống Bangkok sôi động và đi thăm thú ChiangMai cùng Ayutthaya còn nguyên vẹn văn hóa Lán Na và các vết dấu của đế quốc Ayutthaya hùng mạnh từ TK XIII. Vượt biên giới để ghé thăm Angkor Wat, nhìn ngắm tàn tích của đế quốc Angkor từng uy nghi rực rỡ. Mỗi vùng đất đều có cho mình một câu chuyện, và chỉ cần kể được câu chuyện đó một cách hiệu quả, con cháu đời sau sẽ không chỉ có được tài nguyên phát triển kinh tế, mà sâu xa hơn là giữ được sợi dây kết nối hoàn chỉnh, để mỗi dân tộc phân biệt được đâu là “Ta”, đâu là “Người khác”. Và như một chân lý, sẽ chẳng có một thế lực nào phá vỡ nổi tập thể những con người biết rõ mình thuộc về nhau.
Một Pháp Kiều chân phương từ miền Tây, một Erik hiền lành nhưng nghiêm nghị từ Nam Định, một Quang Hùng đậm đặc chất Huế trong giọng nói, một Nicky Phong Hào và Đức Phúc với chất giọng Hà thành chuẩn mực và ngôn từ sắc sảo, cùng rất nhiều Saigonese đáng yêu, đã tạo nên một thành công mang tầm vóc quốc gia, kéo lại sự chú ý của khán giả với giải trí trong nước, và cả những giá trị vượt khỏi khuôn khổ của một chương trình idol.
Tôi vẫn còn nhớ cách mà Diệu Lâm cầm “mảnh đất Đồng Nai” thân yêu trên tay mà không biết quê hương mình nằm ở vị trí nào trên bản đồ. 2 Ngày 1 Đêm cũng là một chương trình đang thầm lặng kết nối các vùng miền của Đất nước bằng cách tô sáng những khác biệt địa phương. Và vẫn còn nhiều thành phố khác đang nhạt mờ giữa bao cá tính vùng miền đặc sắc xung quanh, rất đợi chờ những người con tài ba tự hào lan tỏa.
Và hy vọng một lúc nào đó, từng vùng đất trên dãy chữ S này đều sẽ có một câu chuyện riêng biệt đầy hấp dẫn, tạo nên cá tính chung cho một dân tộc độc nhất - dân tộc Việt Nam.
06.10.2024
dạ hay lắm ạ